In elk van de Belgische gerechtelijke arrondissementen is er sinds 1970 naast de algemene rechtbank van eerste aanleg ook een arbeidsrechtbank (ARB). Er zijn daarnaast nog arbeidsrechtbanken in Aalst (afdeling van Dendermonde), Binche (afdeling van Charleroi), La Louvière (afdeling van Bergen), Moeskroen (afdeling van Doornik), Roeselare (afdeling van Kortrijk), Sint-Niklaas (afdeling van Dendermonde) en Waver (afdeling van Nijvel).

De arbeidsrechtbank is de jurisdictie die voornamelijk de geschillen behandelt over:


Er bestaat een trend om deze bevoegdheid uit te breiden van zodra er een belangrijke sociale component meespeelt. Zo werd de arbeidsrechtbank vanaf 1 september 2007 bevoegd voor de collectieve schuldenregeling.

Typisch voor haar werking is dat zij naast een beroepsrechter mede samengesteld is uit sociale rechters. Dit zijn personen van het terrein (vakbonden, werkgeversorganisaties, zelfstandigenorganisaties) die na voordracht tijdelijk als magistraat benoemd worden.

De Belgische arbeidsrechtbank - in het Frans "tribunal du travail" genaamd - is de homoloog van het Franse "conseil de prud'hommes". Het gaat in beide gevallen om een rechtbank van eerste aanleg die vooral onenigheden tussen werknemers en werkgevers op moet lossen.

Het Duitse equivalent van de arbeidsrechtbank is het Arbeitsgericht. Verantwoordelijk voor de rechtspraak is de Kamer. Zoals de arbeidsrechtbank in België werkt ook het Arbeitsgericht met lekenrechters.