Schakel JavaScript in om gebruik te kunnen maken van deze website.
Draagmoeder
Noorland Juristen Menu

Draagmoeder

Een draagmoeder - ook wel "surrogaatmoeder" genoemd - is een vrouw die voor iemand anders een kind draagt en baart. Dat is doorgaans een heteropaar waarvan de vrouw wel goede eicellen kan produceren maar om allerlei redenen niet zelf kinderen kan dragen en/of baren. Een eicel van zo'n wensmoeder wordt dan bevrucht met het zaad van de wensvader en in de baarmoeder van de draagmoeder geplaatst. Soms ook wordt de draagmoeder bevrucht met het zaad van de wensvader en dan is en blijft zij dus de genetische moeder. In zo'n geval is de draagmoeder meestal een vriendin of zelfs familie van de wensouders.


Laagtechnologisch draagmoederschap

+
De draagmoeder kan op verschillende wijzen zwanger worden. Er kan gebruik worden gemaakt van kunstmatige inseminatie. Dit is laagtechnologisch draagmoederschap. De draagmoeder wordt kunstmatig geïnsemineerd met het zaad van de wensvader of een andere man. De draagmoeder is dan de genetische moeder. Deze methode komt vaker voor bij homostellen met een kinderwens, omdat zij in Nederland niet in aanmerking komen voor hoogtechnologisch draagmoederschap.


Hoogtechnologisch draagmoederschap

+
Een andere mogelijkheid is het gebruik van in-vitrofertilisatie (ivf). Dit wordt hoogtechnologisch draagmoederschap genoemd. Dit houdt in dat de draagmoeder een eicel van de wensmoeder of een eiceldonor, die in celcultuur bevrucht is door spermatozoa van de wensvader, ingebracht krijgt. Het kind stamt dan niet af van de draagmoeder.


Beweegredenen

+

Er zijn verschillende redenen waarom wensouders besluiten om middels draagmoederschap een kind te krijgen:

  • De wensmoeder heeft geen baarmoeder meer waardoor een eigen zwangerschap niet mogelijk is
  • In de wensfamilie komen ernstige erfelijke ziektes voor, waardoor een gewone zwangerschap een te groot risico is
  • Er is een te groot medisch risico voor de wensmoeder om een zwangerschap te doorstaan
  • Als de vrouw in de wensfamilie niet vruchtbaar is
  • Als een homoseksueel koppel een kind wil krijgen


Ethische verantwoording

+
Sommigen stellen draagmoederschap op ethische gronden ter discussie. Het is een natuurlijke ontwikkeling dat ook de draagmoeder na negen maanden zwangerschap een emotionele band met haar eigen (natuurlijk) kind opbouwt. Het afstaan van de baby aan de wensouders na de geboorte kan dan een moeilijke beslissing zijn. Iets waar noch wensouders, noch draagmoeder zich van tevoren volledig rekenschap van kunnen geven. Uit onderzoek is echter gebleken dat het bij ideëel draagmoederschap zelden tot nooit voor komt dat een vrouw zich bedenkt en het kind niet af staat.

Ook rijzen vragen bij de "vergoeding" die aan de draagmoeder wordt gegeven. In sommige gevallen handelt de draagmoeder slechts uit financiële nood. Commercieel draagmoederschap, waarbij de draagmoeder meer krijgt dan een redelijke vergoeding voor de kosten die ze maakt, is in Nederland echter bij wet verboden.


Juridische aspecten

+
Draagmoederschap is niet in alle landen legaal. Waar het wel legaal is, kan een onderscheid worden gemaakt tussen 'altruïstisch' draagmoederschap, waarbij de draagmoeder slechts een vergoeding voor gemaakte onkosten krijgt, en commercieel draagmoederschap, waarbij soms aanzienlijk meer wordt betaald. Commercieel draagmoederschap is in Nederland verboden. De Belgische wet noemt commercieel draagmoederschap niet expliciet, maar in oktober 2012 werden twee Belgische echtparen (zowel het koppel "wensouders" als het koppel van de draagmoeder) en een Nederlands echtpaar veroordeeld in een zaak waarbij de draagmoeder voorgaf een miskraam te hebben gehad, het kind op internet te koop aanbood en het uiteindelijk bij een Nederlands echtpaar terechtkwam. De veroordeling werd uitgesproken op basis van "onterende behandeling" van het kind.

Daarnaast is er nog de kwestie of afspraken over draagmoederschap kunnen worden afgedwongen, met andere woorden, of de wensouders de draagmoeder kunnen dwingen het kind af te staan als dit voor de geboorte is overeengekomen (en of de wensouders kunnen worden gedwongen het kind op te nemen). In Nederland kan zoiets niet worden afgedwongen en blijft de draagmoeder de juridische moeder totdat zij het kind daadwerkelijk afstaat.



Volg ons op Facebook!