Voor meerderjarigen bestaan soortgelijke regelingen als voogdij, dit zijn: curatele, onderbewindstelling en mentorschap. In Nederland heet het gezag over kinderen volgens de wet "ouderlijk gezag". De term voogd is voorbehouden aan mensen die geen ouder van het kind zijn. In de media wordt de term voogdij vaak fout gebruikt voor ouders die het gezag hebben. Dat ouders strijden over de voogdij is dus wettelijk gezien niet mogelijk. In uitzonderingsgevallen kan slechts één van de ouders belast zijn met het gezag over het kind. In de meeste gevallen hebben/houden beide ouders gezamenlijk het gezag over het kind en heeft het bij een van de ouders het hoofdverblijf.

In België valt de voogdij alleen open als de minderjarige of de verlengde minderjarige helemaal geen ouders meer heeft: dit wil zeggen als hij wees is, of zijn enige bekende ouder overleden is, of als geen van hen in staat is om het ouderlijk gezag uit te oefenen.

Ook niet-begeleide minderjarige asielzoekers krijgen van rechtswege een Belgische voogd, in afwachting van de afhandeling van de asielprocedure.

De voogd wordt aangesteld door de vrederechter, aan wie hij ook jaarlijks verantwoording zal moeten afleggen over zijn beheer en over de zorg voor de persoon van de minderjarige. De voogd ontvangt hiervoor een "voogdijvergoeding".

Vele handelingen mag de voogd niet uitvoeren zonder een machtiging van de vrederechter, bijvoorbeeld een goed van de minderjarige verkopen, een erfenis namens de minderjarige aanvaarden of verwerpen enz.

De vrederechter stelt ook steeds een toeziende voogd aan die eveneens controle uitoefent op de voogd of die hem vervangt als de voogd zelf niet kan optreden wegens belangentegenstelling (bijvoorbeeld als de voogd een goed van de minderjarige zou willen kopen).

De voogdij eindigt bij de ontvoogding van de minderjarige, bij de meerderjarigheid (18 jaar), bij adoptie van de minderjarige. Op het einde van de voogdij moet de voogd in aanwezigheid van de vrederechter verantwoording afleggen aan de pupil.