Er is slechts één Belgisch Hof van Cassatie, het is gevestigd in het Brusselse Justitiepaleis. Het Hof neemt kennis van voorzieningen in cassatie of verbreking tegen vonnissen van rechtbanken of arresten van hoven die in laatste aanleg zijn gewezen.

Het Hof van Cassatie wordt vaak beschouwd als een derde aanleg. Dit is onjuist, omdat het rechtscollege over de grond of inhoud van de feiten geen oordeel kan vellen. Het is enkel bevoegd om een vonnis of arrest te verbreken als de rechter in beroep op straffe van nietigheid voorgeschreven vormvereisten niet heeft nageleefd of bepaalde rechtsregels niet correct heeft geïnterpreteerd of toegepast. In dat geval zal het vonnis of arrest verbroken worden en door het Hof van Cassatie naar een andere rechtbank of hof van beroep verwezen worden.

Door dit mechanisme waakt het Hof over de eenheid van rechtspraak in België.

Daarnaast treedt het ook soms op als beroepsrechter van administratieve rechtbanken. In deze zaken gaat het Hof wel over tot een beoordeling over de grond of de inhoud van de feiten.

In tegenstelling tot het common law stelsel bestaat er in België geen precedentwerking. Dit houdt in dat rechtbanken noch hoven verplicht zijn hun voorgaande rechtspraak te volgen, noch te motiveren waarom ze die niet volgen. Ook de arresten van het Hof van Cassatie moeten niet gevolgd worden eens de zaak terugverwezen wordt naar een rechtbank of hof na een verbreking, één uitzondering niet te na gesproken. Toch hebben de arresten van het Hof van Cassatie een soort moreel gezag, waar de lagere rechtbanken en hoven zich (meestal) naar schikken. Dit houdt in dat er een feitelijke precedentwerking is als het Hof een vonnis of arrest verbreekt, maar juridisch gezien is er dus geen. Het grote verschil met de werking van common law precedenten is dat er geen 'positief' precedent gesteld kan worden door het Hof van Cassatie, daar het enkel een vonnis of arrest kan verbreken en daarvoor de redenen kan opgeven, en niet zelf een zaak ten gronde kan behandelen. Uitspraken van het Hof - waar feitelijke precedenten in kunnen zitten - hebben dus steeds een aanleiding nodig, ze kunnen niet zomaar geveld worden. Aanleiding zijn steeds de vonnissen en arresten van lagere rechtbanken en hoven waartegen cassatieberoep wordt aangetekend.

Het Hof van Cassatie staat onder de leiding van een eerste voorzitter. Het Openbaar Ministerie (parket) wordt geleid door een procureur-generaal. De raadsheren en de leden van het parket van het Hof worden bijgestaan door referendarissen.

Het rechtscollege bestaat uit drie kamers met telkens een Nederlandstalige en een Franstalige afdeling.

In burgerlijke zaken kunnen enkel een twintigtal advocaten, zijnde advocaten bij het Hof van Cassatie, een zaak voor het Hof bepleiten. In strafzaken en in fiscale zaken zijn alle advocaten bevoegd om voor het Hof van Cassatie op te treden.

De benaming Hof van Verbreking is verouderd en wordt niet langer gebruikt.