Medeplichtige, in het strafrecht, is de persoon die opzettelijk heeft bijgedragen tot het misdrijf, niet-noodzakelijke hulp heeft geboden, onderrichtingen heeft gegeven, wapens, werktuigen of andere middelen heeft verschaft, onderdak heeft verleend en/of op voorhand met zekerheid op de hoogte was of had kunnen zijn van het misdrijf. Hij moet onderscheiden worden van de mededader. Medeplichtigheid kan strafrechtelijk alleen bestaan aan een misdrijf, niet aan een overtreding.

De grens tussen een mededader en een medeplichtige is niet altijd eenvoudig aan te geven. Wie een ander een wapen verkoopt in de wetenschap dat hij er een misdrijf mee gaat plegen, geldt als medeplichtige; wie een ander bij een vechtpartij een wapen geeft, wetend dat hij er een misdrijf mee wil verrichten, als mededader, ook al is hij zelf overigens niet bij de vechtpartij betrokken. In de volksmond wordt juist de typische mededader vaak als "medeplichtige" aangeduid. Het onderscheid is van groot belang voor de hoogte van de strafmaat.

Zijn diegenen die een bijkomstige rol hebben gespeeld: ze hebben inlichtingen verschaft, hebben wapens verschaft of hebben een nuttige hulp verleend.

Voor wat betreft de medeplichtige, is er een verschil in strafmaat tussen een misdaad en een wanbedrijf. Voor een misdaad ligt de straf een graad lager. Voor een wanbedrijf is de straf maximum twee derden van de straf van de dader.

Mededader is een term in het strafrecht voor een persoon die rechtstreeks aan het misdrijf heeft meegewerkt, noodzakelijke hulp heeft verleend of rechtstreeks tot het misdrijf heeft aangezet. Het begrip moet onderscheiden worden van dat van de medepleger en de medeplichtige. Een mededader is een species (deelbegrip) van het genus (overkoepelende begrip) dader.

Verschillende casussen kunnen de drie elementen van het begrip verduidelijken:


Wie van de verschillende mededaders als hoofddader wordt aangemerkt, is voornamelijk relevant voor de strafmaat.

Zijn diegenen die het misdrijf mee hebben uitgevoerd, of een noodzakelijke/onmisbare rol hebben vervuld, of die hebben aangezet tot. Zij worden als daders bestraft.