In Europees Nederland is er een nationaal politiekorps dat bestaat uit een Landelijke Eenheid, tien Regionale Eenheden en twee ondersteunende diensten in de vorm van een Politiedienstencentrum en de Staf Korpsleiding. In Caribisch Nederland is er het Korps Politie Caribisch Nederland.

De politie staat tijdens het handhaven van de openbare orde en bij uitvoering van de hulpverleningstaak onder het gezag van de burgemeester of gezaghebber. Wanneer de politie strafbare feiten opspoort en onderzoekt, staat zij onder het gezag van de officier van justitie of de gezamenlijke procureur-generaal van Curaçao, Sint Maarten en Caribisch Nederland.

De Koninklijke Marechaussee, ressorterend onder het ministerie van Defensie, kan vanwege haar publiekelijke politietaken ook als politiekorps worden beschouwd.

De Belgische politie is een geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus en staat onder het gezag van de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Justitie. De twee niveaus, een lokaal niveau bestaande uit 192 politiezones, waarvan 149 eengemeentezones en 43 meergemeentezones (lokale politie) en een federaal niveau (federale politie), kennen een autonome werking, maar zijn complementair en werken nauw samen.

Men spreekt van geïntegreerde politie door de opdrachten van basispolitiezorg (hoofdzakelijk lokale politie) en gespecialiseerde opdrachten (computercriminaliteit, laboratoria voor sporenonderzoeken ...). De federale politie levert naast deze gespecialiseerde hulp ook aanvullende hulp door het leveren van personeel tijdens evenementen zoals risicovolle voetbalwedstrijden, betogingen ... Het administratief statuut (rekrutering, opleiding, verloning ...) is het andere luik binnen de geïntegreerde politie.

De voogdijministers zijn de minister van Binnenlandse Zaken (voor wat bestuurlijke, administratieve politie betreft) en de minister van Justitie (voor wat gerechtelijke politie betreft).

De federale politie staat onder rechtstreeks toezicht van de beide voogdijministers. De 195 lokale politiezones staan onder toezicht van de burgemeester (voor wat de politiezones betreft die uit één gemeente bestaan) of onder toezicht van een burgemeester-voorzitter voor de politiezones die uit meerdere gemeentes bestaan.

De korpschef staat in voor het dagelijks bestuur van de lokale politiezone. De commissaris-generaal voor het dagelijks bestuur van de federale politie.

Omdat de ministers en burgemeesters hun bevoegdheden behouden, kunnen we niet spreken over een eenheidspolitie. Dit zou betekenen dat de burgemeesters hun bevoegdheid over de lokale politie zouden verliezen.