Werken van letterkunde, wetenschap of kunst worden beschermd met auteursrecht (copyright). Bijvoorbeeld boeken, films, schilderijen, foto’s en sieraden. Het auteursrecht helpt de auteur om zijn werk te beschermen. Zonder auteursrecht kan iedereen het werk van een ander kopiëren of plagiaat plegen.

Auteursrecht ontstaat automatisch

Het auteursrecht ontstaat automatisch op het moment dat het werk wordt gemaakt. De auteur hoeft daarvoor niets aan te vragen of te registeren. De maker van een werk bepaalt hoe, waar en wanneer hij zijn werk openbaar maakt of verveelvoudigt. Het auteursrecht is geregeld in de Auteurswet.

Flexibel auteursrecht

Een auteur kan aan een ander toestemming geven om zijn werk te verspreiden, met anderen te delen of te bewerken, zonder dat hij zijn auteursrechten opgeeft. De auteur kan hiervoor gebruik maken van een Creative Commons licentie.

Beperkingen van het auteursrecht

Het auteursrecht is niet onbeperkt. In sommige gevallen mag een werk zonder toestemming van de auteur openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd. Consumenten mogen bijvoorbeeld voor eigen gebruik een kopie maken van werk met auteursrecht.

Naburige rechten

De bescherming van naburige rechten lijkt op die van het auteursrecht.Naburige rechten beschermen het werk van uitvoerende kunstenaars (bijvoorbeeld musici, acteurs en dansers), platenmaatschappijen, filmproducenten en omroeporganisaties.

Het naburig recht ontstaat automatisch op het moment dat het werk wordt gemaakt. De auteur hoeft daarvoor niets aan te vragen of te registeren. De naburige rechten zijn geregeld in de Wet op de naburige rechten.

Beheer van rechten

Vaak kunnen kunstenaars of schrijvers zelf niet bijhouden wie hun werk gebruikt en waarvoor. Om hun rechten collectief te beheren, kunnen zij een collectieve beheersorganisatie (cbo) voor auteursrechten of naburige rechten inschakelen.

Verantwoordelijk voor Auteurswet en Wet op de naburige rechten

De minister van Veiligheid en Justitie (VenJ) is eerstverantwoordelijk voor de Auteurswet en de Wet op de naburige rechten. Het beleid wordt samen met de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL & I) bepaald. Belangrijk uitgangspunt is het vinden van een goede balans tussen de belangen van auteurs, beheerders en gebruikers.