Slachtoffer

Slachtoffers of getuigen van een misdrijf komen ongevraagd in aanraking met justitie. Bijvoorbeeld om aangifte te doen of een verklaring af te leggen.

Slachtoffers van een misdrijf

Om de daders van strafbare feiten te kunnen vervolgen, is het belangrijk dat slachtoffers zo snel mogelijk aangifte doen. Op het politiebureau en bij kleinere delicten telefonisch of
via internet. Als de verdachte is gevonden, komt het Openbaar Ministerie in actie. Verdachten worden verhoord en als daar aanleiding toe is in voorarrest gehouden en vervolgd.

Rechten van slachtoffers bij strafproces

De overheid wil de rechten van slachtoffers in het strafproces versterken. Onder meer door slachtoffers recht te geven op informatie over zowel de strafrechtelijke procedure als de mogelijkheden
voor een schadevergoeding. Daarnaast hebben slachtoffers en nabestaanden o.a. recht op een correcte bejegening, bijstand van een tolk of advocaat en in bepaalde gevallen recht om te spreken in de
rechtszaal. In de Wet versterking positie slachtoffers, die per 1 januari 2011 van kracht is, zijn deze rechten opgenomen.

In de plannen van het kabinet staat dat slachtoffers een sterkere positie krijgen. De hulp voor slachtoffers wordt verbeterd. De staatssecretaris van het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft
een landelijk netwerk van slachtofferloketten aangekondigd.

Verder komt er een beslagtitel in het strafrecht Dit houdt in dat de politie in een vroeg stadium bij verdachten van een ernstig misdrijf beslag kan leggen op geld en goederen. Daaruit kan dan, na onherroepelijke
veroordeling van de dader, de schade van de slachtoffers worden vergoed.

Ook treedt per 1 januari 2011 de aanwijzing zelfverdediging inwerking, zodat slachtoffers die zich in eigen huis of bedrijf
verweren tegen een inbreker niet zelf als verdachte worden meegenomen naar het bureau.

Slachtofferloket

In het slachtofferloket werken de politie, het Openbaar Ministerie en Slachtofferhulp Nederland nauw met elkaar samen. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft een landelijk netwerk van slachofferloketten
aangekondigd. Doel is om ervoor te zorgen dat slachtoffers op n punt terecht kunnen voor alle dienstverlening en informatie rond het strafproces en de uitvoering van de straf.

Slachtofferhulp Nederland

Slachtofferhulp Nederland biedt gratis praktische, juridische en emotionele steun aan slachtoffers en nabestaanden van een misdrijf, verkeersongeluk, ramp of calamiteit om de geleden materile en immaterile schade zoveel
mogelijk te verhelpen, beperken en voorkomen. Naast het helpen van slachtoffers en nabestaanden biedt Slachtofferhulp ook hulp aan betrokkenen en getuigen. Slachtofferhulp Nederland kent geen wachtlijsten, waardoor ze u
snel van dienst kunnen zijn.

Politie

De politie speelt een belangrijke rol bij het bevorderen van veiligheid bij burgers. Om die rol in een sterk veranderende samenleving goed te vervullen streeft de politie er steeds naar om haar functioneren te verbeteren.
Daarbij is er aanhoudende aandacht voor de situatie van slachtoffers. De politie wil slachtoffers professioneel van dienst zijn.

Openbaar Ministerie

Het openbaar ministerie (OM) brengt verdachten voor de rechter, maar daarmee houdt het niet op. Slachtoffers hebben een belangrijke rol in het strafproces. Het OM is zich daarvan bewust en spant zich daarom in voor:

  • de erkenning van het slachtoffer dat hem of haar iets is aangedaan;
  • recht doen aan het slachtoffer;
  • de compensatie van het leed dat het slachtoffer is aangedaan;
  • een correcte bejegening van het slachtoffer.

Het OM heeft als taak slachtoffers, als die daar prijs op stellen, op de hoogte te houden van de ontwikkelingen in hun zaak. Ook informeert het OM slachtoffers over de mogelijkheden om geleden schade vergoed te krijgen.
Slachtoffers van ernstige delicten kunnen daarnaast aanspraak maken op spreekrecht tijdens de rechtszitting, in aanmerking komen voor een gesprek met de officier van justitie en ze krijgen te horen wanneer een verdachte of dader vrijkomt.

Rechtspraak

Met de Wet versterking positie van het slachtoffer die sinds 1 januari 2011 van kracht is, worden de rechten van slachtoffers van misdrijven gebundeld en verder uitgebreid. Dat heeft ook gevolgen voor de rechtspraak.

Dienst Justitile Inrichtingen

De Dienst Justitile Inrichtingen DJI zorgt voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen. Insluiting gebeurt in verschillende soorten inrichtingen, zoals:

  • gevangenissen;
  • justitile inrichtingen;
  • forensische psychiatrische centra (FPC) voor tbs-gestelden;
  • detentie- en uitzetcentra voor vreemdelingen.

Schadefonds Geweldsmisdrijven

Het schadefonds geweldsmisdrijven kan aan slachtoffers van geweldsmisdrijven, die daarbij ernstig letsel hebben opgelopen, een financile tegemoetkoming in de letselschade (smartengeld en gemaakte kosten) geven. Ook nabestaanden kunnen in een
aantal gevallen in aanmerking komen voor een uitkering.

Centraal Justititeel Incassobureau

Het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) int de schadevergoeding die een dader aan een slachtoffer moet betalen als de rechter een schadevergoeding maatregel heeft opgelegd. Het CJIB kan maatregelen nemen om betaling af te dwingen en keert
de schade, waar mogelijk met de voorschotregeling, uit.

Slachtoffer in Beeld

Slachtoffer in beeld is een landelijke organisatie die gesprekken tussen slachtoffer en dader verzorgt. Bij een dergelijke ontmoeting kan het slachtoffer de dader bijvoorbeeld vragen stellen. In plaats van een gesprek is het ook mogelijk om
brieven te schrijven, of een ‘pendelbemiddeling’ te verzorgen waarbij een bemiddelaar boodschappen tussen beide partijen overbrengt.